Onze missie: zicht geven, leven veranderen

Oogkliniek

In Zambia zijn er slechts 25 oogartsen actief op ruim 20 miljoen inwoners. Ter vergelijking: in Nederland zijn dat er 618. Daarnaast is het aantal optiekzaken beperkt en zijn transportkosten hoog, waardoor oogzorg voor miljoenen mensen letterlijk onbereikbaar blijft.

​

De bouw van een oogkliniek is daarom een cruciale stap. Vanuit dit centrum worden staaroperaties uitgevoerd, brillen verstrekt, trachoom behandeld en preventieve programma’s opgezet voor schoolkinderen. Ook wordt gewerkt aan revalidatie voor mensen met blijvende slechtziendheid.

Deze kliniek wordt niet alleen een plaats voor zorg, maar ook een opleidingscentrum. Lokale zorgprofessionals krijgen hier de kans zich te ontwikkelen – met als doel: zelfstandigheid en doorontwikkeling. Iedere opgeleide medewerker versterkt de zorgketen in zijn regio.

​

Eye for Zambia werkt nauw samen met andere oogzorgorganisaties in het land om kennis te delen en impact te vergroten. Uiteindelijk dragen lokale professionals de kliniek zelf. Wij blijven jaarlijks terugkomen voor coaching, ondersteuning en samenwerking.

Opleiden

Eye for Zambia investeert in de opleiding van lokaal zorgpersoneel – van gezondheidswerkers tot oogartsen. In Zambia is er een groot tekort aan gekwalificeerde oogzorgprofessionals. Door lokaal te trainen, bouwen we aan blijvende oplossingen.

​

43% van de mensen met staar weet niet dat behandeling mogelijk is. Daarom leiden we studenten op die zelf ook weer les kunnen geven. Zo groeit de zorgcapaciteit duurzaam: van één zorgverlener naar vier, acht, en meer.

​

Een opleiding betekent niet alleen betere zorg, maar ook werkgelegenheid en inkomenszekerheid voor gezinnen. Eye for Zambia streeft ernaar dat de oogkliniek volledig gedragen wordt door lokaal personeel. Wij bieden jaarlijkse coaching en ondersteuning.

​

Wie we opleiden:

• Gezondheidswerkers – signaleren en verwijzen patiënten, geven voorlichting

• Opticiens – voeren oogmetingen uit en maken brillen

• Oogverpleegkundigen & optometristen – behandelen eenvoudige klachten, verwijzen door

• Oogartsen & klinisch specialisten – voeren diagnoses en operaties uit

• Low vision specialisten – begeleiden revalidatie van slechtziende of blinde patiënten

Samen bouwen we aan een zelfstandige, lokale zorgstructuur.

Staaroperatie

Eye for Zambia helpt bij het opzetten van een operatieprogramma waarmee staaroperaties toegankelijk worden voor mensen in het zuiden van Zambia. Staar – een troebele ooglens – is wereldwijd de grootste oorzaak van vermijdbare blindheid. De aandoening komt vooral voor bij ouderen, maar treft soms ook kinderen met ingrijpende gevolgen voor hun ontwikkeling.

​

In Nederland is de behandeling van staar routine, maar in Zambia blijft die zorg voor velen onbereikbaar. In het zuiden van het land worden jaarlijks slechts 500 operaties uitgevoerd, terwijl meer dan 8.000 mensen slechtziend of blind zijn door staar – en dat aantal groeit ieder jaar.

​

Een staaroperatie is snel, effectief en levensveranderend. Lokale gezondheidswerkers leren staar herkennen in de dorpen met eenvoudige hulpmiddelen. Patiënten worden daarna doorverwezen naar de oogkliniek voor onderzoek, behandeling en nazorg. Het succes van deze zorg vereist goede apparatuur, opleiding en infrastructuur.

​

Zoals de Wereldbank stelt:
“Een staaroperatie is een van de meest succesvolle en kosteneffectieve operaties aller tijden.”

Brillen

In Zambia zijn duizenden mensen onnodig slechtziend door iets dat eenvoudig te verhelpen is: een bril. Maar een tekort aan optiekzaken en getraind personeel maakt het moeilijk – en vaak onbetaalbaar – om de juiste bril te krijgen. Eye for Zambia helpt daarom mee met het opzetten van een lokale optiekzaak, waar mensen wél toegang hebben tot passende oogmetingen en betaalbare brillen.

​

Wereldwijd wordt 40% van de vermijdbare slechtziendheid veroorzaakt door ongecorrigeerde brilafwijkingen. Vooral in Afrika – het meest kwetsbare continent op dit gebied – is de nood hoog.

Meer dan 90% van alle mensen met een visuele beperking leeft in ontwikkelingslanden.

​

Brilproblemen als verziendheid of bijziendheid hebben enorme impact. Een simpele leesbril kan het verschil maken tussen leren of achterblijven, werken of afhankelijk zijn. Kinderen kunnen weer meekomen op school. Volwassenen kunnen hun werk hervatten, hun gezin onderhouden, hun zelfstandigheid behouden.

​

Een bril is misschien klein, maar het effect ervan is groots.

Eye for Zambia werkt aan structurele oplossingen zodat niemand in Zambia meer slecht hoeft te zien door gebrek aan toegang.

Screening & Preventie

Eye for Zambia zet zich actief in voor de preventie en behandeling van trachoom en ondersteunt oogscreenings op scholen. Trachoom is een pijnlijke bacteriële ooginfectie die bij herhaalde infectie blindheid kan veroorzaken. De ziekte komt vooral voor in gebieden met beperkte toegang tot schoon water en hygiëne, en wordt verspreid via huidcontact en vliegen. Wereldwijd leeft 65% van alle mensen met trachoom in Afrika — ook in Zambia.

​

Een simpele knuffel kan al genoeg zijn om trachoom over te dragen. Maar de oplossing is vaak eenvoudig: antibiotica en goede hygiëne. Eye for Zambia werkt samen met lokale gezondheidswerkers om via voorlichting en behandeling de verspreiding van trachoom tegen te gaan en zo ooglidchirurgie in latere stadia te voorkomen.

​

Ook op scholen is preventie cruciaal. Vanaf de middelbare schoolleeftijd heeft naar schatting 6% van de kinderen een bril nodig om goed te kunnen leren. Toch hebben de meeste kinderen geen toegang tot een oogmeting of bril.

​

Daarom organiseren we screeningsprogramma’s op scholen in samenwerking met schoolleiders en lokale zorgprofessionals. Kinderen met zichtproblemen worden doorgestuurd naar de oogkliniek, waar ze een passende bril ontvangen. Want 80% van wat een kind leert, gebeurt via de ogen — goed zicht is dus geen luxe, maar noodzaak.

Slechtziendheid

Eye for Zambia helpt bij het opzetten van een revalidatieprogramma voor mensen die slechtziend of blind zijn en waarvoor geen medische behandeling meer mogelijk is. Slechtziendheid begint bij een gezichtsvermogen onder de 30%; bij minder dan 5% spreken we van blindheid.

​

In Zambia is de meest voorkomende oorzaak van onbehandelbare blindheid glaucoom (30%), gevolgd door beschadigingen aan de oogzenuw en het hoornvlies, vaak door trachoom of trauma. Sommige mensen hebben centraal zichtverlies (zoals bij maculadegeneratie), waardoor ze gezichten of kleine details niet meer kunnen onderscheiden. Anderen ervaren kokerzicht en verliezen hun ruimtelijke oriëntatie.

Voor deze groep is er vaak geen medische oplossing, maar wél ondersteuning mogelijk.

Eye for Zambia richt zich daarom op low vision-hulpmiddelen zoals loepen, aangepaste verlichting of filters tegen lichtgevoeligheid. Ook training in het gebruik van een taststok, het leren van braille en het begeleiden van de omgeving maken deel uit van het programma.

​

Zo krijgen mensen met blijvende visuele beperkingen weer regie over hun leven — niet door zicht terug te geven, maar door zelfstandigheid te herstellen.